मोरङ(कानेपोखरी) । मोरङको कानेपोखरी– ३ हरकपुरमा नेपाल मै पहिलो पटक ब्यावसायिक बयर खेती सुरु गरिएको छ ।
धरानका ब्यावसायी विनोद अग्रवालले बयरको आयात उच्च भएको अध्ययन गर्नु भएपछि बयरको ब्यावसायिक खेती सुरु गर्नु भएको छ । खासगरी सरस्वती पूजा लगायतका चाडमा नेपालमा विभिन्न जातका बयरको आयात हुने गरेको छ । अग्रवालले आफ्नै ५ बिघा जग्गा मध्ये साडे ४ बिघा खेतमा १ हजार विरुवा लगाउनु भएको हो । जसमध्ये ७ सय विरुवाले उत्पादन दिन थालेका छन् । भारतको हरियाणाबाट प्रति विरुवा एक सय रुपियाँका दरले ल्याएका विरुवा उहाँले गत वर्षको चैतमा रोप्नु भएको थियो । ति विरुवाले रोपेको १० महिनामा उत्पादन दिन थालेका छन् ।
अग्रवालको बयरघारीम अहिले लटरम्म बयर फलेका छन् । एउटै विरुवाले २५ केजी सम्म उत्पादन दिएको बयर फर्मका कर्मचारी रघु टुडुले बताउनु भयो । टुडुका अनुसार गोलसुन्दरी, मिस इन्डिया,एप्पल र काशी गरी ४ प्रजाति बयरले उत्पादन दिन थालेका छन् । वर्षमा तीन पटक उत्पादन लिन सकिने यो फल माघ/फागुन,जेठ/असार र कात्तिक/मङ्सिरमा टिप्न योग्य हुन्छ । नेपाली बजारमा अहिले बयरको खुद्रा मूल्य प्रति केजी १६० रुपियाँ रहेको छ । टुडुले भन्नुभयो– हामीले बगान बाटै प्रति केजी एकसय रुपियाँमा बिक्री गरिरहेका छौं । जुन विरुवाले उत्पादन दियो, त्यसमा २० केजी भन्दा बढी नै फलेको छ । तर, ३ सय बढी विरुवाले उत्पादन दिएका छैनन् । यो सिजनमा मात्र सरदर १२ हजार केजी बयर बिक्री गरिने टुडुको भनाई छ । अहिले बगानबाटै बिक्री भइरहेको छ । अर्को फसल देखि बजारको खोजी गर्छौं, उहाँले भन्नुभयो ।
अग्रवालको बगानमा अरु १६ जातका फलफुलका विरुवा फल दिने तयारीमा छन् । मुख्य गरी बयरको ब्यावसायिक उत्पादन लिने गरी फर्म सञ्चालन गरिएको हो । तर,बयर उत्पादनमा असफल भए लगानी डुब्ने डरले उहाँले अन्य फलफूलका विरुवा लगाउनु भएको हो । अग्रवालका अनुसार अहिले बगानमा चिकुफल,आलुबखडा,आँप,लिची,कटहर,ड्रयागन फ्रुट,अनार,मेवा,सफेदा,अन्जीर,थाइलैण्ड एप्पल,सरिफा,जामून, निमु,कागती लगायतका विरुवा उत्पादन दिने अवस्थामा छन् । उहाँले भन्नुभयो–मौसमलाई अनुकुल बनाउन सके सबै खाले फलफूलको उत्पादन लिन सकिने रहेछ । मेवा, अनार र अम्बालाई बिशेष जोड दिएको छु । आयात प्रतिस्थापन नै मुख्य लक्ष्य हो ।
अग्रवालले जग्गा बाहेक हालसम्म ७ लाख रुपियाँ खर्च गरिसक्नु भएको छ । डाँस खोला किनारको ५ बिघा जग्गामा मुस्किलले प्रति बिघा सय मन धान उत्पादन हुन्थ्यो । तर, फलफुल लगाएपछि एक सजिनमा नै खर्च कटाएर ७ लाख जति आम्दानी हुने देखियो ।
बयरको बोटलाई एकपटक उत्पादन लिएपछि पुन उत्पादन लिन बोट डेढ फिट राखेर काटिदिनु पर्छ । सोही ठूटोबाट पुन झाँगिएर बयरले उत्पादन दिन्छ । बोट वरिपरि चारवटा किला गाडेर थाङ्ग्रा हालिदिनु पर्छ । अग्रवालले कृषि सम्बन्धी युट्युव कार्यक्रम हेरेर बयर खेती सुरु गरेको सुनाउन भयो ।